Daħla

Il-Qaddej ta’ Alla, Ġużeppi De Piro wettaq diversi servizzi fil-Knisja u f’pajjiżna imma żgur li l-ħidma ewlenija tiegħu kienet dik favur il-ħidma missjunarja tal-Knisja. Huwa li twieled fit-2 ta’ Novembru 1877, minn waħda mill-familji l-aktar nobbli ta’ Malta, għad-dell tal-Katidral tal-Imdina, ma baqax magħluq wara s-swar għoljin u ħoxnin ta’ dik il-Belt. Lanqas ma kien kuntent li jiġġerra ma’ pajjizna jagħti s-servizz tiegħu kullfejn kien meħtieġ. Is-sejħa li għamillu l-Missier hu semagħha u għexha bis-sħiħ: hu merah bi ħsiebu, ippjana, ipproġetta u anke poġġa fil-konkret ħidma sħiħa b’risq it-tixrid tal-fidi anke ’l bogħod minn xtutna. Saħansitra ried li jmur hu nnifsu għal żmien fil-missjoni; kienet il-mewt li ħaditu minn fostna ħesrem fis-17 ta’ Settembru 1933 li waqqfitu milli jagħmel dan.

Kapitlu I

Minn student tal-Liġi għal seminarista

Fl-Università ta’ Malta

Jekk in-nobbli kienu jqisuha ħaġa dispreġjattiva li jimpenjaw lilhom infushom fid-dinja tax-xogħol jidher li kienu jqisuha daqshekk ieħor diżonorevoli li lil uliedhom jagħtuhom xi għamla ta’ formazzjoni akkademika. Il-każ tal-familja De Piro kien differenti. Fil-fatt wara li Ġużeppi, li kien is-seba’ tifel, ħa l-edukazzjoni primarja tiegħu fid-dar tal-familja, fl-1888 hu mar il-Liceo, fil-Belt Valletta. Għaddew il-ħames snin ta’ skola sekondarja u ż-żagħżugħ għamel l-eżami tal-Matrikola biex seta’ jidħol l-Università u jibda kors ta’ tliet snin fl-Arti u x-Xjenza. Fl-1897 Ġużeppi ġie aċċettat bħala student regolari fil-kors tal-Liġi. Kien hemm il-ħsieb li dak l-istudju jwasslu biex jilħaq avukat. Imma fil-fatt Ġużeppi ma għamilx ħlief sena skolastika waħda f’dak il-kors.

Fiż-żmien ta’ l-Università, u speċjalment bejn l-1897 u 1898, Ġużeppi jidher li kien qiegħed jieħu bis-serjetà l-għażla ta’ l-istat tiegħu. Skond ma kiteb hu stess, hu kien ħass ix-xewqa għas-saċerdozju sa minn meta kien għadu ċkejken u baqa’ jħossha sa ma kellu xi erbatax –il sena. Missieru kien li ħajru jinsiha u jaħseb fi stat ieħor. Minkejja li t-tentattivi ta’ missieru wasslu lil Ġużeppi biex għal xi snin iwarrab minn moħħu s-saċerdozju, ġie żmien meta hu rega’ beda jħammem fuq il-vokazzjoni tiegħu. Bħalma għamel f’okkażżjonijiet oħra meta kien ikollu quddiemu xi għażla kbira, huwa qabad biċċa karta u fuqha niżżel ir-raġunijiet favur u kontra li jħalli kollox u jaqbad it-triq tas-saċerdozju . Ta’ min iġib hawnhekk dawn ir-raġunijiet kollha, u kif niżżilhom Ġużeppi nnifsu:

Raġunijiet favur:

1. Il-fatt li ħassejt din il-vokazzjoni minn meta kont tifel sa meta kważi kelli erbatax-il sena.

2. Il-fatt li din il-vokazzjoni ma warrbitx minn quddiemi ħlief għal żmien qasir.

3. Il-fatt li erġajt ħassejtha qawwija fija fil-bidu tas-sajf li għadda, meta ftaħt qalbi dwarha mal-konfessur tiegħi.

4. Il-meditazzjoni fuq il-mewt: inħoss li dan hu l-veru stat li għalih jien ġejt imsejjaħ.

5. Ix-xewqa li ningħata kollni kemm jien ’l Alla wara li hu tant bata għalija, jien li jien midneb.

6. Ix-xewqa li nimxi fit-triq tal-perfezzjoni u b’hekk ma nibzax mill-mewt, anzi nikkunsidraha bħala l-mezz li twassalni għall-vera hena.

7. Il-fatt li qrajt f’Sant’Alfons De Liguori li hu ħareġ mid-dinja ta’ sitta u għoxrin sena, imma ħieni hu min joħrog qabel.

8. Il-fatt li wara riflessjoni, jiena sibt li dan hu l-istat li jaqbel l-aktar man-natural tiegħi.

9. Il-marda ta’ ħija.

10. Il-mewt ta’ missieri.

11. Il-fatt li nħoss li meta niftakar fil-ħafna kontroversji li magħhom iltqajt f’ħajti s’issa, jien inħoss li għandi nkun l-aktar ferħan f’dan l-istat.

12. Fit-8 ta’ Mejju 1898. Wara novena lill-Verġni ta’ Pompei, li fiha jien tlabtha tgħinni nagħraf il-vera rieda ta’ Alla għalija, jien ħassejt il-qawwa li niddeċiedi favur it-tajjeb, favur l-istat saċerdotali.

Raġunijiet kontra

1. Il-ġibda naturali lejn il-ħajja miżżewġa.

2. U allura l-biża li fil-ħajja tiegħi ċelibi, fil-ġlieda bejn l-ispirtu u l-ġisem, jirbaħ dan ta’ l-aħħar.

Fil-fatt, wara li fit-8 ta’ Mejju 1898 hu kien attenda għas-Supplika tal-Madonna ta’ Pompei, li l-istudenti ta’ l-Università kienu jagħmlu fil-Knisja tal-Ġiżwiti, il-Belt, Ġużeppi ħassu ċert li Alla lilu riedu saċerdot. Missieru kien miet f’Jannar ta’ dik l-istess sena (1898). Minħabba f’hekk iż-żagħżugħ qasam ħsibijietu ma’ ommu u wara l-ftehim meħtieġ mal-Isqof Pietru Paċe, iż-żagħżugħ, f’dik l-istess sena, ħalla Malta għal Ruma biex hemm jibda l-istudji tal-Filosofija u t-Teoloġija.

Fl-Università Gregorjana, Ruma

Fis-snin li Ġużeppi għamel Ruma huwa kiteb regolarment, speċjalment lil ommu u lil ħutu. L-istess għamlu dawn lilu. B’xorti tajba dawn l-ittri ġew preservati sewwa kemm mill-Qaddej ta’ Alla kif ukoll minn qrabatu. Hu propju bis-saħħa ta’ dawn il-kitbiet li llum aħna jista’ jkollna informazzjoni dwar iż-żmien li fih Ġużeppi kien Ruma.

Jidher li Ġużeppi min-natural tiegħu xejn ma kien bniedem ta’ nofs kedda. Għall-kuntrarju huwa kien jipprova li dak li jkollu quddiemu jagħmlu mill-aħjar. Kien ukoll bniedem li kapaċi jaħseb fi proġetti kbar. Hekk meta sab lilu nnifsu seminarista fil-Kulleġġ Capranica biex jibda l-istudji tiegħu fl-Università Gregorjana huwa ppjana li jagħmel għaxar snin ta’ studju. Fil-fatt eżattament qabel beda l-istudji tiegħu hu kitbilha hekk lil ommu : “Skond kalkoli li fil-fatt ma jistgħux isiru, jekk jiena ma mmutx, aktarx li jien nkanta l-ewwel quddiesa fi żmien erba’ snin oħra. Ma naħsibx li ser nagħmel aktar minn sentejn Filosofija. Imbagħad, wara sentejn Teoloġija għandhom mnejn iħalluni nkanta l-ewwel quddiesa… Il-kors tat-Teoloġija hu ta’ erba’ snin. Hemm imbagħad dak tal-Ligi Kanonika li hu ta’ tliet snin. Jekk qiegħed nagħmel il-kontijiet tajjeb, sa meta jkolli tletin sena, insib sewwa x’nistudja”.

Fl-istess ħin il-karatteristika tal-proġettazzjoni kienet magħquda bis-sħiħ mad-determinazzjoni li jagħmel kontinwament ir-rieda ta’ Alla. Sitt xhur wara li kien kiteb lil ommu dwar il-pjanijiet tiegħu ta’ studju, waħda minn ħutu, Tereżina, kitbitlu biex tawguralu s-suċċess fl-istudji tiegħu. Ġużeppi kiteb lil ommu u bla tlaqliq qalilha, “Nosserva’l Tereżina biex ma toqgħodx tagħmilli ċerti awguri b’tant serjetà. Hemm awgurju wieħed li jien naċċetta bil-qalb. Dan hu li jien nagħraf tajjeb ir-rieda ta’ Alla, u nagħmilha b’mod perfett. Dan għalija jkun biżżejjed.”

Kienet propju din id-dispożizzjoni u r-rabta tiegħu mal-volontà tal-Mulej li għenet lill-Qaddej ta’ Alla jpoġġi fil-ġenb il-pjan tiegħu ta’ studju u jagħmel kors ferm iqsar milli hu kien ħaseb. Il-mard tant ħabbtu li hu seta’ jagħmel biss sena Filosofja u tliet snin Teoloġija. Wara li spiċċa t-tieni sena Teoloġija hu talab lill-Isqof Paċe biex jagħtih il-possibiltà li jiġi ordnat saċerdot fis-sena ta’ wara. Fil-fatt hu rċieva l-ordinazzjoni saċerdotali, wara li hu kien għamel biss sena Filosofija u ftit inqas minn tliet snin Teoloġija.

Ġużeppi De Piro, saċerdot …

… Għas-servizz tal-Knisja Lokali

Ġużeppi De Piro ġie ordnat saċerdot fil-Bażilika ta’ San Ġwann Lateran, Ruma, fil-15 ta’ Marzu 1902. Il-ħsieb u x-xewqa tiegħu issa kienu li wara li jlesti dik is-sena skolastika fl-Università Gregorjana hu jirritorna Malta u jibda l-ħidma pastorali tiegħu f’pajjiżna. Imma l-mard li kien laqtu kemm –il darba matul iż-żmien ta’ studju kompla jħabbtu anke fl-aħħar sena tiegħu f’Ruma. Minħabba f’hekk, f’Awissu 1902, hu kellu jmur l-Isvizzera u hemmhekk għadda tmintax -il xahar ta’ mistrieħ. Wara li l-qagħda ta’ saħħtu tjiebet xi ftit hu rritorna Malta fit-2 ta’ Marzu 1904.

Lanqas wara l-Isvizzera ma seta’ Dun Ġużepp jingħata b’ruħu u ġismu għall-pastorali; saħħtu kienet għadha mhix tajba għal kollox. Minħabba f’hekk hu għażel li jmur joqgħod il-Qrendi fejn il-familja tiegħu kellha waħda mid-djar tagħha. F’dan ir-raħal hu kompla jirkupra saħħtu. Fl-istess ħin hu ma qagħadx jitgħażż. Għall-kuntrarju kien hawn li hu beda jagħti l-ewwel sehem tiegħu fil-Knisja Maltija.

Fit-tliet snin li għamel il-Qrendi (1904-1907), De Piro kien ta’ siwi għall- Kappillan ta’ dik il-parroċċa. Huwa kien igħin fl-amministrazzjoni tas-sagramenti, speċjalment il-Qrar. In-nies kienet tfittxu wkoll għall-pariri u anke għall-għajnuna materjali. Jidher ukoll li kien jagħti sehmu bil-predikazzjoni tiegħu. Iżda fil-perijodu li għamel il-Qrendi, il-Qaddej ta’ Alla ħabrek ukoll biex isaħħah il-formazzjoni kontinwata tas-saċerdoti tal-parroċċi tal-qrib. Kien propju għax ġie msejjaħ mill-Arċisqof biex iwettaq ħidma oħra fid-Djoċesi li De Piro ħalla dak ir-raħal tant għażiż għalih.

Għalkemm kontra qalbu, imma bl-insistenza ta’ l-Arċisqof Pietru Paċe, De Piro, fl-1911, aċċetta li jsir Monsinjur tal-Katidral ta’ Malta. Fl-1920 hu ġie anke nominat Dekan ta’ l-istess Kapitlu Metropolitan. Fi żmien il-Qaddej ta’ Alla, il-Monsinjuri kienu obbligati jiltaqgħu darbtejn kuljum, fil-għodu u fil-għaxija, għall-kor, fil-Katidral. Barra minn hekk huma kellhom rwol importanti ħafna fid-Djoċesi; kienu l-korp konsultattiv ta’ l-Arċisqof innifsu. Apparti dan, speċjalment bħala d-Dekan, De Piro kien jirrappreżenta lil sħabu l-Monsinjuri u lill-kumplament tal-kleru f’ħafna organizzazzjonijiet u laqgħat governattivi u soċjali ta’ pajjiżna.

Meta laħaq Arċisqof ta’ Malta, Mawru Caruana għażel lil Dun De Piro segretarju tiegħu. Fit-tliet snin li għamel f’dan is-servizz (1915-1918) huwa wettaq b’responsabbiltà d-doveri tiegħu.

L-1915 kienet waħda mis-snin ta’ l-Ewwel Gwerra Dinjija. F’dan iż-żmien ta’ ħafna taqlib u tensjoni, l-Arċisqof Caruana għażel grupp ta’ qassisin eżemplari biex igħinu s-saċerdoti novelli jgħaddu bil-mod il-mod mill-ħajja tas-Seminarju għal dik pastorali. Il-Qaddej ta’ Alla kien l-ewwel wieħed fil-lista.

Nistgħu ngħidu li l-formazzjoni tas-saċerdoti tal-parroċċi qrib il-Qrendi u dik tal-qassisin żgħażagħ kellhom iħejju lil De Piro biex fl-1918 jilħaq rettur tas-Seminarju Maġġuri fl-Imdina. Għalkemm għal sentejn biss, il-Qaddej ta’ Alla għamel ħiltu kollha biex il-formazzjoni tas-saċerdoti futuri tkun waħda sħiħa. F’rapport li hu għamel għall-Arċisqof fl-aħħar tat-term tiegħu, Dun De Piro dar dawra sewwa ma’ l-aspetti kollha tal-ħajja seminaristika: talab b’insistenza t-titjib ta’ l-ispiritwalità tal-kandidati; fela bir-reqqa s-suġġetti li kienu jiġu mgħallma u talab li jibdew jiġu mogħtija suġġetti ġodda, bħax-xjenzi soċjali… u nsista fuq it-titjib ta’ l-ikel u ta’ l-igiene.

Fl-1922 Dun De Piro għamel anke xi xhur flok il-kappillan tal-Gudja meta dan is-servizz ma nstab ħadd għalih minħabba l-inkwiet li kien inqala’ xi żmien qabel f’dik il-Parroċċa.

Imma l-pastorali li wettaq De Piro f’Malta ma kinitx tieqaf hawn. Fl-istess snin imsemmija fuq, u waqt li kien qiegħed jagħti l-kontributi li ġa rreferejna għalihom, il-Qaddej ta’ Alla kien ukoll direttur ta’ sitt istituti ta’ karità li l-Knisja kellha f’Malta u Għawdex: Fra Diegu, Ħamrun (1907-), San Ġużepp, Santa Venera (1922-), dar għaċ-ċkejknin, Santa Venera (1930-), Ġesu’ Nazzarenu, Żejtun (1922-), San Franġisk ta’ Paola, B’Kara (1927-), u San Ġużepp, Għajnsielem, Għawdex (1925-). Fl-1927 De Piro ħa f’idejh l-Oratorju ta’ B’Kara, ċentru ta’ formazzjoni kristjana ta’ wlied il-poplu. Kienet biss il-mewt, li ġrat fis-17 ta’ Settembru 1933, li waqqfitu milli jkompli jwettaq ħidmietu f’dawn il-postijiet.

Mur ghall-Kapitlu li jmiss

Mur lura ghall-Bijografija